Wstęp

Jeden z pierwszych wirujących silników elektrycznych został wynaleziony w roku 1821 przez Michaela Faradaya. Ta maszyna elektryczna zrobiła małą rewolucje w życiu ludzi, tylko wiele lat później. Teraz żyjemy w 21 wieku i świat kordynalnie sięzmienił, lecz przez wiele ostatnich lat liderem w zastosowaniach technicznych jest silnik asynchroniczny, który jest w jednej z ostatnich generacji silników elektrycznych. Ma on najszerszych zastosowaniach ze wszystkich rodzaji silników elektrycznych, wykorzystywany szczególnie w przemyśle, ale również i w sprzęcie domowym. Ze wszystkich silników wyróżnia się tym, że ma prostą budowę, łatwy w obsłudze, ma małe koszty przy wykonaniu i eksploatacji, oprócz tego ich właściwości napędowe są dobre.

Silnik elektryczny asynchroniczny zaliczamy do maszyn elektrycznych indukcyjnych, które są jednocześnie maszynami prądu zmiennego. Następuje w nich przetwarzanie energii elektrycznej w energię mechaniczną (praca silnikowa maszyny) lub energii mechanicznej w elektryczną (praca generatorowa maszyny).

Ich klasyfikacja wygląda następnie:

Silniki indukcyjne
Trójfazowe
Dwufazowe
Jednofazowe
Pierścieniowe
Klatkowe, Dwuklatkowe
Liniowe
Jednoklatkowe
Kubełkowe
Klatkowe
Jednoklatkowe zwykłe
Jednoklatkowe głębokożłobowe

 

 

Budowa

Silnik indukcyjny składa się z dwóch zasadniczych części:

  1. Nieruchomego stojana

  2. Ruchomego(wirującego) wirnika.

Na wewnętrznej stronie rdzenia stojana i zewnętrznej stronie rdzenia wirnika wykonuje się specjalne rowki, zwane żłobkami, w których umieszczane są uzwojenia. Część rdzenia pomiędzy sąsiednimi rowkami, nazywana jest zębem. Żłobki i zęby mogą posiadać różne kształty, zwykle ich liczba w stojanie i wirniku jest różna. Pomiędzy stojanem a wirnikiem znajduje się możliwie mała szczelina powietrzna.

Uzwojenie stojana wykonane jest z izolowanego drutu, zaimpregnowane i mocno usztywnione, tak, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo uszkodzenia na skutek drgań mechanicznych.

 

Zasada działania

Wytworzone przez uzwojenia stojana wirujące pole magnetyczne obraca się wokół nieruchomego wirnika. W wyniku przecinania przez to pole prętów klatki wirnika, indukuje się w nich napięcie (stąd nazwa ”silnik indukcyjny”) i zaczyna płynąć w nich prąd.(patrz zjawisko indukcji elektromagnetycznej). Przepływ prądu w polu magnetycznym powoduje powstanie siły elektrodynamicznej (patrz zjawisko powstawania siły elektrodynamicznej) działającej stycznie do obwodu wirnika, a zatem powstaje także moment elektromagnetyczny. Jeżeli wartość tego momentu jest większa od wartości momentu obciążenia, to wirnik rusza i zaczyna zwiększać swoja prędkość obrotową. Zwiększanie prędkości wirnika, powoduje, że pręty jego klatki przecinane są przez pole magnetyczne z coraz mniejszą prędkością, co skutkuje zmniejszeniem wartości indukowanej siły elektromotorycznej i spadkiem wartość prądu płynącego w prętach klatki, a zatem spada również wartość momentu elektromagnetycznego. Jeżeli moment ten spadnie do wartości równej momentowi obciążenia, wirnik przestanie przyspieszać i dalej będzie poruszał się ze stałą prędkością. Gdyby nie było żadnego momentu oporowego, wirnik osiągnąłby prędkość równą wartości prędkości wirowania pola, a więc prędkości synchronicznej. W takim przypadku pole wirnika byłoby nieruchome względem pola stojana, a więc ustałoby przecinanie prętów klatki przez pole stojana i nie płynęłyby w nich prądy, nie powstałby moment elektromagnetyczny. Sytuacja taka nie jest jednak możliwa do wystąpienia w rzeczywistym silniku, ponieważ zawsze występuje jakiś moment obciążenia, chociażby moment tarcia w łożyskach czy oporów powietrza (chyba, że wirnik będzie napędzany mechanicznie przez jakiś inny silnik). Zatem wirnik osiągnie taką prędkość (zwykle niewiele mniejsza od prędkości synchronicznej), przy której momenty elektromagnetyczny silnika i obciążenia będą miały tą samą wartość. Skoro nie jest to prędkość synchroniczna, musi to być prędkość asynchroniczna, której silnik indukcyjny zawdzięcza swoja druga nazwę - “silnika asynchronicznego”.

Zobacz również:

   
Prosty kalkulator na javascript 

Kontakt mailowy