Stowarzyszenie Elektryków Polskich
Oddział Warszawski |
Jachranka, 10.10.2003 |
WNIOSKI Z V KONFERENCJI NAUKOWO-TECHNICZNEJ
ODDZIAŁU WARSZAWSKIEGO SEP:
"OPTYMALIZACJA W ELEKTROENERGETYC
E" (OPE’03)
W dniach 9 - 10 października 2003 r. odbyła się w Ośrodku Szkolenia Kadr Statystyki w Jachrance nad Zalewem Zegrzyńskim V Konferencja Naukowo-Techniczna, zorganizowana przez Oddział Warszawski SEP pod hasłem: “
OPTYMALIZACJA w ELEKTROENERGETYCE" (OPE’03).
W Konferencji wzięło udział około 80 osób, przedstawicieli: ■ przedsiębiorstw energetyki zawodowej, t.j. z Elektrowni, Elektrociepłowni, Spółek Dystrybucyjnych, Grupy Kapitałowej PSE SA, ■ placówek naukowo-badawczych, ■ uczelni technicznych oraz ■ biur projektowych i ■ innych firm współpracujących z elektroenergetyką.
Obrady konferencyjne odbywały się w pięciu grupach tematycznych, obejmujących całość problematyki optymalizacji pracy krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) w warunkach konkurencyjnego rynku energii elektrycznej, metod optymalizacyjnych dotyczących eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni, operatorów sieci przesyłowej i rozdzielczej w zakresie eksploatacji sieci, metod optymalizacji rozwoju KSE oraz problematyki racjonalizacji gospodarki elektroenergetycznej.
Dodatkowo firma Innsoft Sp. z o.o., będąca sponsorem Konferencji zaprezentowała własne produkty m.in. systemy pomiarowe, stosowane w elektroenergetyce.
Na Konferencji wygłoszono 21 referatów konferencyjnych i 5 referatów generalnych dla poszczególnych grup tematycznych.
W wyniku dyskusji przedstawione zostały przez prowadzących poszczególne sesje tematyczne, przy współpracy z referentami generalnymi następujące wnioski, zaakceptowane następnie przez ogół uczestników Konferencji (część wniosków została ostatecznie zredagowana dopiero po zakończeniu Konferencji):
Grupa tematyczna nr 1
Optymalizacja pracy krajowego systemu elektroenergetycznego, a warunki rozwoju konkurencyjnego rynku energii elektrycznej
(prowadzący sesję: mgr inż. J. Rakowski - PSE SA,
referent generalny: dr inż. Z. Połecki - Politechnika Lubelska)
- W pracach nad rozwojem narzędzi informatycznych należy rozważyć możliwość wykorzystania metody cen węzłowych jako prowadzącej nie tylko do obszarowego rozchylenia cen usług przesyłowych, lecz także umożliwiającej zmniejszenie poziomu strat mocy w systemie elektroenergetycznym.
- W procesach planowania pracy elektrowni w KSE należy zwrócić uwagę na możliwość zwiększenia wykorzystania elektrowni szczytowo- pompowych w pokryciu zmiennego obciążenia KSE.
- W pracach nad rozwojem modelu i zasad rynku w Polsce należy uwzględnić możliwość wprowadzenia nowych towarów i usług oraz tworzenia i wykorzystywania ofert łączących pojedyncze towary i usługi w zagregowane produkty, co może doprowadzić do wzrostu efektywności rynku energii.
Grupa tematyczna nr 2
Metody optymalizacyjne w zakresie eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni
(prowadzący sesję: prof. R. Janiczek – EPC SA,
referent generalny: dr hab. inż. J. Paska - Politechnika Warszawska)
- Jednym z podstawowych problemów funkcjonowania rynku bilansującego jest wysoki koszt ograniczeń elektrownianych. Złożony problem wydzielenia i alokacji tych kosztów wymaga pełnego, kompleksowego rozwiązania. Niezbędne jest pilne podjęcie działań dla zmniejszenia kosztów ograniczeń elektrownianych, m.in. przez właściwą ich alokację na podmioty je powodujące.
- W referatach grupy tematycznej nr 2 przedstawiono propozycje zarówno doraźnego mechanizmu bodźców ekonomicznych dla zmniejszenia kosztów ograniczeń elektrownianych, jak również naświetlono problematykę właściwej wyceny i alokacji tych kosztów.
- Ze względu na niekorzystne właściwości niektórych odnawialnych źródeł energii wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej (zależność od warunków atmosferycznych) celowe jest poszukiwanie najkorzystniejszych sposobów kojarzenia różnych technologii, z zapewnieniem optymalnego wykorzystania zasobów energii pierwotnej.
- Szczególną rolę w rozwoju i poprawie właściwości źródeł rozproszonych mogą spełnić ogniwa paliwowe, po spodziewanym spadku kosztów ich zakupu i eksploatacji.
- Formuła zakreślona przez tytuł grupy tematycznej nr 2 “ Metody optymalizacyjne w zakresie eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni” jest zbyt wąska i wymaga rozszerzenia począwszy już od najbliższej konferencji OPE’05. Proponujemy: "Optymalizacja w podsektorze wytwarzania energii elektrycznej i ciepła”.
Grupa tematyczna nr 3
Metody optymalizacyjne operatorów sieci przesyłowej i rozdzielczej w zakresie eksploatacji sieci
(prowadzący sesję: prof J. Kulczycki – Akademia Górniczo-Hutnicza,
referent generalny: mgr inż. L. Bożentowicz - Zakład Energetyczny Warszawa-Teren)
W referatach grupy nr 3 podano 28 szczegółowych wniosków (str. 69, 77, 84, 93 i 102 materiałów konferencyjnych). Wszystkie wskazują na możliwości minimalizacji kosztów pracy sieci rozdzielczej i stacji NN. Ich uogólnieniem są następujące wnioski:
- Zastosowanie łączników zdalnie sterowanych w sieciach ŚN, szczególnie napowietrznych, jest środkiem dla osiągnięcia różnych celów, jako najtańszy sposób rezerwowania stacji 110/SN lub skrócenie czasu przerw w dostawie energii elektrycznej. Zagadnienie było przedmiotem dwóch referatów traktujących zagadnienie w postaci dwóch różnych funkcji celu. Uzasadnione jest kontynuowanie prac optymalizujących rozmieszczenie zdalnie sterowanych łączników i uzyskanie wniosków scalających analizy wycinkowe.
- Regulacja napięcia z kompensacją prądową i dobową na transformatorach 110/ŚN jest bezinwestycyjnym środkiem minimalizacji odchyleń napięcia.
- Przeplecenia przewodów w sieciach nN mogą być skutecznym środkiem zmniejszającym asymetrię napięć i straty energii. Wobec spodziewanego rozszerzenia zakresu obowiązujących standardów jakości energii elektrycznej, w tym wprowadzenia dopuszczalnej asymetrii napięciowej - środki przeciwdziałające asymetrii stają się istotnym narzędziem dla uzyskania właściwej jakości energii elektrycznej.
- Zmniejszenie kosztów ponoszonych na zasilanie potrzeb własnych stacji NN można uzyskać przez zmianę umów na sprzedaż/zakup energii elektrycznej oraz racjonalizację jej zużycia.
Niezależnie od powyższych wniosków, z przebiegu obrad konferencyjnych wynikło, że istnieje pilna potrzeba aktualizacji Wytycznych programowania sieci rozdzielczych z 1986 r. Wytyczne te, opracowane przez Zakład Sieci Rozdzielczych Instytutu Energetyki, przy współudziale licznego zespołu pracowników energetyki były efektem rozwiązania wielu problemów optymalizacji rozwoju sieci. Wytyczne te są w bardzo dużym stopniu nieaktualne z następujących przyczyn: prawnych, ekonomicznych i technicznych. Celowe zatem jest zainteresowanie tym tematem PTPiREE.
Grupa tematyczna nr 4
Optymalizacja rozwoju systemu elektroenergetycznego
(prowadzący sesję: prof. A. Dmowski - Politechnika Warszawska,
referent generalny: prof. L. Twardy – PSE Electra S.A.)
- Szczególnie pozytywnie wśród zgłoszonych referatów w tym roku wyróżnia się problematyka sieci elektroenergetycznych, która po wprowadzeniu rynku energii najtrudniej adoptuje się do nowej sytuacji. W referatach poruszono problemy eksploatacyjne, zarządzania rynkiem, jak i problemy planowania rozwoju z wykorzystaniem sygnałów rynkowych. Dla obu sytuacji zaproponowano efektywne narzędzia informatyczne.
- Szczególnie wartościową i interesującą jest metodyka planowania rozwoju sieci przesyłowej w warunkach rynkowych przedstawiona w referacie F. Buchty, W. Lubickiego i M. Przygodzkiego . Wprowadzono ilościowe kryteria pomocne w procesie inwestowania oraz opracowano odpowiednie oprogramowanie.
- Równie ciekawą i praktycznie użyteczną jest problematyka optymalizacji rozpływów mocy dostosowana do rynku energii którą przedstawili autorzy R. Korab i K. Żmuda. Koncepcja podejścia losowego i symulacje komputerowe dają nowe i efektywne narzędzie Operatorowi Systemu Przesyłowego.
- Problematyka oceny efektywności ekonomicznej programów zagospodarowania przestrzennego gmin zasługuje na podkreślenie. Wychodzi ona naprzeciw wymogom nowego prawa energetycznego i wystąpieniom prezesa URE. Autorzy E. Niewiedział, R. Niewiedział, S. Jaskuła konsekwentnie prezentują sprawy informatyzacji tej problematyki, a aktualny referat jest kontynuacją w dobrym kierunku.
- Na uwagę zasługuje problematyka rozbudowy sieci niskich napięć w obszarach wielkich aglomeracji, gdzie spotykamy się z bardzo intensywnym budownictwem stymulującym nowe potrzeby energetyczne no wyższym poziomie, łącznie z ogrzewaniem. Temu zagadnieniu jest poświęcony referat J. Brożka i A. Kota.
- Nie zabrakło również problematyki źródeł energii odnawialnej, które aktualnie stają się przedmiotem szczególnego zainteresowania i istotnym elementem rozbudowy bazy wytwórczej. J. Paska w swym referacie przedstawia interesujące propozycje definicyjne, pomocne w bilansowaniu tych źródeł mających s
tochastyczny charakter pracy.
Grupa tematyczna nr 5
Racjonalizacja gospodarki elektroenergetycznej
(prowadzący sesję: dr hab. inż. J. Paska - Politechnika Warszawska,
referent generalny: dr inż. E. Niewiedział - Politechnika Poznańska)
- Problem optymalizacji mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych jest od wielu lat wciąż aktualny. Istnieje zatem potrzeba przeprowadzania nadal wnikliwej analizy porównawczej strat wynikających z przepływów mocy biernej i kosztów kompensacji tej mocy.
- Spółki Dystrybucyjne dostrzegają efekty działań z zakresu zarządzania popytem, tak dla nich samych, jak i dla odbiorców. Stąd występuje konieczność opracowywania i wprowadzania nowych taryf elektroenergetycznych, które będą mobilizować odbiorców różnych grup do bardziej wyrównanego zapotrzebowania mocy.
- Celowa wydaje się ocena działań Organizacji Zarządzania Gospodarką Energetyczną w różnych przedsiębiorstwach. Pozwoli ona na wyspecyfikowanie potencjału możliwości ograniczania zużycia energii z uwzględnieniem niezbędnych kosztów. Pozwoli również na opracowanie krzywej zasobów, na podstawie której będzie można realizować konkretne działania racjonalizujące zużycie energii przy zastosowaniu różnych technologii produkcji.
- Przyszły rozwój małych układów kogeneracyjnych jest bezdyskusyjny. Z uwagi na znaczną niepewność prognoz związanych z zapotrzebowaniem energii i kosztów jej pozyskania istnieje potrzeba dalszego doskonalenia metodyki oceny podejmowania decyzji przy wyborze sposobu pokrywania zapotrzebowania na energię cieplną i elektryczną przez konkretnego odbiorcę.
/-/ Komitet Organizacyjny OPE'03